ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਰਾਮ ਸਿਰਫ ਭਗਵਾਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰੋਮ-ਰੋਮ ਵਿਚ ਵੱਸੇ ਹੋਏ ਹਨ |ਇਸ ਰਾਮ ਨਾਮ ਦੀ ਝਲਕ ਨੂੰ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ ਆਯੋਜਿਤ ਲੀਲਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ |ਇੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਡਾਂਸ ਅਤੇ ਡਰਾਮਾ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿਚ 40 ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਰਾਮ ਲੀਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ |ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਰਾਮਲੀਲਾ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ 1000 ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ |ਇਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਦੇਸ਼ਭਰ ਦੀਆਂ 23 ਸੰਗਹਾਲਵਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ |ਇਸ ਰਾਮਲੀਲਾ ਵਿਚ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਵਿਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਰਾਮ ਲੀਲਾ ਦੇ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ |ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਪੱਤਰਾਂ ਦੀ ਵੇਸ਼ਭੂਸ਼ਾ ਅਤੇ ਮਖੌਟਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦਾ ਵੀ ਮੌਕਾ ਮਿਲੇਗਾ |ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਗਾਂਧੀ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚ ਲੱਗੀ ਇਹ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ 17 ਦਸੰਬਰ ਤੱਕ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀ ਹੈ |
ਇੰਦਰਾਗਾਂਧੀ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੌਲੀ ਕੌਸ਼ਲ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਰਮਾਇਣ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਰਮਾਇਣ ਦੀ ਤਰਾਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਭਾਰਤ ਚਿੰਤਨ ਦੇ ਵਿਚ ਮਾਨਵ ਨੂੰ ਰੱਖ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ |ਰਾਮ ਲੀਲਾ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਸੰਸਾਰ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ |ਮੌਲੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਲਿਵਿੰਗ ਟ੍ਰੇਡਿਸ਼ਨ ਆੱਫ ਕਥਾ ਤੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ 2007 ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ |ਇਸਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਯੂਨੇਸਕੋ ਵਿਚ ਵੀ ਦਸਤਾਵੇਜ ਪੇਸ਼ ਕਿਤੇ ਗਏ ਸੀ |ਇਸਦਾ ਮਕਸਦ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਰਾਮ ਲੀਲਾਵਾਂ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਤੋਂ ਰਾਮ ਦੇ ਸਵਰੂਪ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਣਾ ਸੀ |ਇਸਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇਹ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ |ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਤੁਸੀਂ ਬਨਾਰਸ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਾਮਲੀਲਾ ਦੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ |
ਇਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਬਨਾਰਸ ਦੇ ਰਾਮਨਗਰ ਦੀ ਰਾਮਲੀਲਾ ਵਿਚ ਬਣੀ ਮਰੀਚ ਦੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ |ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਰਾਮਨਗਰ ਦੀ ਰਾਮਲੀਲਾ ਆਪਣੇ ਸੰਵਾਦ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ |ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਰਾਵਣ ਵੀਨਾ ਵਜਾਉਂਦਾ ਸੀ |ਉੱਤਰ-ਪੁਰਬ ਦਾ ਰਾਵਣ ਹੱਥਾ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਆਵੇਗਾ |ਇਸਨੂੰ ਵਜਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਲੋਕ ਗਥਾਵਾਂ ਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ |ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਬਾਲੀ ਵਿਚ ਰਾਮਲੀਲਾ ਦੇ ਮੰਚਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਜਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਯੰਤਰ ਗੈਮਲਨ ਨੂੰ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਸੁਣ ਸਕਦੇ ਹੋ |ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਅਕਬਰ ਨੇ ਵੀ ਰਾਮ ਅਤੇ ਸੀਤਾ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਇਕ ਸਿੱਕਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ |ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਇਸ ਸਿੱਕੇ ਦੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਰਾਮ ਅਤੇ ਸੀਤਾ ਦੀ ਪ੍ਰਤਿਮਾਂ ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਕਲਮਾ ਖੁਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ |ਅਕਬਰ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਗਏ ਇਸ ਸਿੱਕੇ ਨੂੰ ਸੰਪਰਦਾਇਕ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਦੇ ਰੂਪ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ |
